Hartabaya Karuhun

Hartabaya Karuhun Aya di Bank Mancanagara

AYA kurang-leuwih 400 karajaan nu bacacar di Nusantara, boh gedé boh leutik. Mustahil tina sakitu lobana, teu barogaeun pakaya. Tapi lamun enya aya, di mana ditareundeunna?
 

DINA ieu majalah sawatara nomer anu kaliwat kungsi dipedar, loba karajaan Pajajaran Leutik, anu nyumputkeun hartabaya Pajajaran sabab bisi dijabel ku musuh.

Ari anu disebut Pajajaran Leutik téh nyaéta karajaan-karajaan leutik anu araya kénéh sabada burakna Pajajaran, saperti Karajaan Galih Pakuan di Selaawi, Limbangan Garut. Aya ogé karajaan leutik anu diadegkeun sabada Pajajaran burak, tur tugasna ngamankeun hartabaya Pajajaran tina gangguan musuh. Salah sahiji di antarana nyaéta Karajaan Arcamanik di mumunggang Gunung Manglayang. Ieu karajaan diadegkeun taun 1580, sataun sabada Pajajaran burak. Nu jadi rajana Prabu Suryadiraksa Panangkaran. Karajaan Arcamanik diadeghkeun sabab boga pancén nyumputkeun jeung ngamankeun harta Pajajaran bisi dijabel ku musuh. Ieu kungsi jadi béja papatalépa, tur ti taun 1920 kénéh (malah tepika kiwari), sok aya anu rerencepan kula-kali, bisi enya di sabudeureun Gunung Manglayang aya hartabaya Pajajaran. Nu sok kukulunuan “néangan hartabaya kuna” téh oge aya anu daratang ka wilayah urut karaton Galih Pakuan di Limbangan tebéh kalér sanggeus maranéhna apal kana sajarah lisan yén baheula Galih Pakuan dipaké nyumputkeun harta Pajajaran.

Mémang bener aya urang Limbangan anu kungsi maranggihan pependeman saperti logam emas jiga duit, cucuk gelung tona emas, ogé rupa-rupa perhiasan tina emas. Malah aya penduduk anu boga daftar pependem,an nu aya di wilayah urut Karaton Galih Pakuan.

“Tapi da sanés disumputkeun diruang di handapeun taneuh jiga ceuk pamikiran urang. Mun mah enya aya, tangtu disumputkeun sacara gaib,” ceuk kolot urang Selaawi, Limbangan.

Kajadian sarupa kieu, tangtu lain di tatar Sunda baé. Maksudna, karajaan-karajaan anu bacacar di Nusantara, mana sanggup lana kumelendang ogé, salian ti boga tatanan militér anu kuat, tatanan ékonomi anu kuat, tangtu nagara boga pakaya anu kuat. Ngan sanggeus éta karajaan leungit, naha hartabayana milu leungit deuih?

Henteu kitu. Sakurang-kurangna tug ka kiwari, masih loba urang Indonésia anu percaya yén Nusantara beunghar ku pakaya, boh anu dipendem disumputkeun sacara demit, boh anu diteundeun sacara resmi. Geuning dina jaman Orba, sawaktu nagara milu kapangaruhan ku krisis ékonomi global, loba isu ngeunaan ayana harta Nusantara anu diteundeun di bank-bank dunya, saperti di Swiss contona. Malah ku geder-peterna ieu isu, sawatara pajabat nagara gé aya anu ngahaja ihtiar tetelepék ka nagri batur, hayang muguhkeun aya euweuhna harta Nusantara di bank-bank internasional.

Sawatara taun nu kaliwat, aya investigasi ti salah-saurang wartyawan Nasional ngaran Safari ANS, barétona digawé jadi wartawan Warta Ékonomi. Manéhna ngayakeun panalitian ngeunaan harta Nusantara anu diteundeun di lembaga keuangan internasional, tur ngarasa yakin yén bener, Indonésia téh boga hartabaya anu kawilang mucekil, diteundeun sacara resmi ku Présidén Sukarno. Jumlahna sabaraha, moal kaitung ku kalkulator gé cenah sabab dikitna kurang mun dibandingkeun jeung béréndélan pakaya Nusantara. Ngan kumaha cara nyokotna, éta anu jadi masalah.

Ceuk éta laporan, jang ngamankeun harta Nusantara, Bung Karno ukur mercaya sababaraha urang, kitu gé lain aparat nagara. Kitu gé lain bagéan ti kulawargana. Bung Karno hayang, éta harta Nusantara, hiji waktu bisa dimangpaatkeun jang kamaslahatan bangsa, lain dimonyah-monyah keur kapentingan pribadi atawa kelompok.

“Satungtung can manggihan pamaréntahan anu bisa dipercaya, anu jujur digawé meleg-meleg keur kapentingan bangsa jeung nagara, harta Nusantara anu aya di lembaga keuangan internasional ulah dicairkeun,” kitu ceuk salah sahiji jalma anu kungsi nepungan Ujung Galuh tapi ménta ngaranna tong diumumkeun. Isu ngeunaan harta Nusantara téh geus ti jaman béh ditu kénéh, tapi sakitu ambarahayat di ieu nagara ngalaman pait-peuheurna kahirupan, dimana loba rayat anu balangsak “harta Nusantara” teu kungsi dicairkeun ku alesan aya kecap “ulah dicairkeun satungtung can manggihan pamingpin anu jujur”.

Ceuk Safari ANS, anu dipercaya dipihapéan harta Nusantara téh nyaéta hiji lembaga keuangan internasional nu katelahna FED. Bung Karno dina ajamanna ngasongkeun claim yén Indonésia boga saham badag harta Nusantara, kungsi diteundeun ku para raja Nusantara.

Ceuk Bung Karno, baheula jaman para Raja Nusantara jaya, maranéhna neundeun pakaya nagara ku rupa batangan emas. Dina jaman Belanda, diteundeunna di De Javasche Bank (DJB), bank sentral pamarintah kolonial Belanda di Batavia anu saterusna robah jadi Bank Indonésia kiwari. Tapi aya ogé pakaya Nusantara bentuk batangan emas anu dirampas ku VOC sacara paksa. Harta rampasan sarupa kitu, harita kénéh diakut ka Belanda. Ngan sanggeus Belanda éléh perang dina ngalawan Jerman, NAZI ngakut hartabaya Belanda ka Jerman. Dina Perang Dunia II, Jerman diéléhkeun ku Amérika, atuh hartabaya Jerman (tina ladang ngajabel ti Belanda) téh diboyong ka Amerika, anu saterusna dipaké modal jang ngadegkeun The FED. Dina harti séjén, Indonésia boga saham pakaya pikeun ngadegkeun lembaga keuangan internasional anu katelahna The FED. Ieu lembaga anu tug ka kiwari jadi lembaga donor jang kamajuan lembaga keuangan Amerika saperti IMF jeung World Bank téh, ku Bung Karno kungsi disusul-susul. Bung Karno salaku Presidén RI, sacara resmi ngayakeun rundingan jeung pangagung ti Amerika jeung Eropa. Eusi rundingan, muguhkeun yén Indonésia boga pakaya di The FED tur salila éta saham Indonésia terus-terusan digolangkeun jang kauntungan bisnis. Ku kapinteran cacarita/diplomasi Bung Karno, ogé ku kayakinan nagara Amerika jeung Eropa, yén bener aya harta Indonesia anu digolangkeun di The FED, ngan lamun mah The FED teu mulangkeun atawa teu masrahkeun SHU, ku sabab harta Indonésia asup kana harta pampasan perang. Ieu rundingan téh katelahna Hiltron Agreement, lumangsung taun 1961. Usaha Bung Karno, henteu cukup ku kitu. Samulangna tina éta rundingan, Bung Karno ngajak ka sakumna bangsa-bangsa di dunya sangkan ngadegkeun hiji beungkeutan ngeunaan sajarah antarbangsa di dunya. Bung Karno nyebutkeun yén anu kudu milu néken kontrak dina traktat internasional éta téh nyaéta ogé para utusan karajaan Sa Nusantara anu meleg-meleg ngabogaan harta téa. Atuh sakumna raja-raja di dunya karumpul ngabahas ha lieu. Utusan ti Indonésia dipercayakeun ka raja ti Karaton Solo. Ieu Raja dianggap wijak. Samulangna tina tepung lawung jeung para raja di sakulioah dunya, Raja Karaton Solo mikeun mandate ka Bung Karno. Tug ka kiwari, anu boga hak nyokot dit harta Nusantara téh nyaéta Bung Karno. Kitu anu kacatet di The FED. Ngan baé mun dina hiji waktu Bung Karno tilar dunya saméméh nguruskeun harta Nusantara, bakal mikeun mandate ka jalma anu dipercaya.

Hanjakalna tug ka danget kiwari di The FED can kacatet, saha anu narima mandate nyokot éta harta Nusantara téh.

“Bung Karno ukur ngabéjaan ka lembaga otoritas keuangan internasional Trh FED, yén anu dipercaya ku manéhna téh geus aya, tur dibéré cirri-cirina. Nu nyaho kana éta cirri “utusan Bung Karno” téh ukur para patinggi The FED nu sacara turun-tumurun dipasrahkeun ka patinggi nu ngagantikeunana.

Tug ka kiwari, di kantor The FED loba pagawé anu lancara cacarita ku basa Indonésia. Ceuk urang The FED, hartabaya karajaan nu aya di dunya, bakal aman salila 400 taun jeung henteu bisa diganggu-gugat ku sing saha baé, kaasup ku Amerika anu ayeuna keur kekelepekan butuh watagad badag jang nyalametkeun ékonomi dunya anu keur kacow. ***